Een gezamenlijke productie van Deaf Journalism Europe door Charlotte Berthier(MediaPi) en Sam Verstraete (VGT nieuws)

Deaf Studies: Van gebarentaalstudie naar het uitbreiden van het wereldwijde perspectief van de Dovengemeenschap

Deaf Studies zijn voor dove mensen wat Black Studies zijn voor zwarte mensen en Genderstudies voor de LGBT-gemeenschap: studierichtingen die de unieke ervaringen, worstelingen en bijdragen van deze gemeenschappen onderzoeken, terwijl ze erkenning, begrip en inclusie in de samenleving bevorderen. Deaf Studies ontstonden in de jaren 1960 als een manier om naar dove mensen te kijken, niet als individuen met een pathologie, maar als leden van een taalgemeenschap. Hoewel Deaf Studies aanvankelijk gericht waren op de linguïstische studie van gebarentaal, zijn ze nu uitgebreid naar disciplines zoals pedagogische wetenschappen, sociologie, geschiedenis en vele andere vakgebieden.

Introductie van het MADS-initiatief in Europa: Overbrugging van de kloof in de academische wereld van Deaf Studies

Met een groeiend aantal onderzoekers in de afgelopen jaren, hebben Deaf Studies zich aanzienlijk ontwikkeld. In het Europese universitaire landschap bestaat er echter geen masteropleiding. Dit leidde tot het MADS-project, dat als doel heeft om een toegepaste masteropleiding in Deaf Studies aan te bieden. Het project wordt geleid door Maartje de Meulder, een senior onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht (HU), Annelies Kusters, de eerste professor in Deaf Studies aan Heriot-Watt University, en vijf andere dove academici. Het kenmerkende van een toegepaste master in Deaf Studies is dat de nadruk ligt op de praktische toepassing van kennis en vaardigheden om echte problemen en uitdagingen binnen de dovengemeenschap aan te pakken.

Hoewel het onderzoek op dit gebied aanzienlijk is gevorderd, zouden de resultaten van Deaf Studies moeten worden toegepast op praktische gebieden zoals onderwijs, belangenbehartiging en openbare diensten. MADS zou daarom worden ontworpen als een programma in Toegepaste Deaf Studies, met als doel studenten uit te rusten met vaardigheden voor professionele praktijk, om ervoor te zorgen dat onderzoek een daadwerkelijke bijdrage levert aan het oplossen van de uitdagingen waarmee de dovengemeenschap wordt geconfronteerd.

Het MADS-project, dat deel uitmaakt van het Erasmus Mundus Design Measure (EMDM)-programma, is een gezamenlijke inspanning om aanzienlijke lacunes in het veld van Deaf Studies aan te pakken. Primair heeft het als doel het gebrek aan masteropleidingen op dit gebied te verhelpen. Daarnaast streeft MADS ernaar de kloof tussen academisch onderzoek en de praktische toepassing ervan binnen Deaf Studies te overbruggen.

Betrokkenheid van de Dovengemeenschap: Perspectieven uit de MADS-behoeftenanalyse

Gedurende 15 maanden heeft het project de behoeften van potentiële toekomstige kandidaten in kaart gebracht door bijvoorbeeld Frontrunners te bezoeken, dat de dove tegenhanger is van de toverschool Hogwarts uit de Harry Potter-wereld – een programma dat is ontworpen voor een jonge internationale dovengemeenschap die wil leren over leiderschap en organisaties, naast vele andere thematieken die onderwezen worden.

De behoefteanalyse vond ook plaats tijdens een testweek die in december 2023 in Ål, Noorwegen, werd georganiseerd. Ondanks de uitdaging om een in Europa ongekend programma samen te stellen dat inspeelt op de multidisciplinaire aard van Deaf Studies en de diverse eisen van de dovengemeenschap, kwamen tijdens de testweek essentiële onderwerpen naar voren zoals dove pedagogiek en dove ecosystemen. Dit laatste verwijst naar het groeiende bestaan van bedrijven of diensten die direct eigendom zijn van doven, zoals tolkenservices. Deze testweek verwelkomde een flink aantal deelnemers die meer wilden weten over dit programma, met een breed scala aan profielen, van promovendi tot doven die al een universitaire opleiding hebben gevolgd, maar die hun kennis nog verder willen ontwikkelen.

Mónica Rodríguez, een van de deelnemers, werkt in een centrum voor het behoud van gebarentaal in Spanje, waar ze als bemiddelaar optreedt tussen de dovengemeenschap en de overheid. Ze benadrukte het belang van het opnemen van Deaf Studies in haar voortdurende professionele ontwikkeling om effectief om te gaan met de specifieke uitdagingen waarmee de dovengemeenschap wordt geconfronteerd. Ondanks haar vermogen om artikelen te lezen van academische auteurs die aanwezig waren tijdens de testweek, benadrukte ze het belang van directe face-to-face onderwijs in gebarentaal, zonder tussenkomst van een tolk, voor een diepere opname van de concepten binnen Deaf Studies. Bovendien benadrukte ze de waarde van het kunnen voeren van discussies over deze concepten met dove collega’s tijdens het interview, waarbij ze het belang van dergelijke interacties voor empowerment door dovencultuurstudies onderstreepte.

Het bevorderen van dove-vriendelijke leeromgevingen: Inzichten van EDSU en de visie van MADS voor inclusief onderwijs

De noodzaak van een leeromgeving met dove collega’s werd ook geuit door Lore Bajerski, voorzitter van de Europese Unie van Dove Studenten (EDSU), die de moeilijke uitdaging weerspiegelt van het volgen van academische studies wanneer je de enige dove persoon in je klas bent. Ze deelt de moeilijkheden van het als een curiosum verschijnen in de ogen van horende medestudenten en docenten. Ze merkte ook de veelvoorkomende ervaring van eenzaamheid op onder dove studenten, die moeite hebben om volledig deel te nemen aan rijke, intellectueel stimulerende uitwisselingen met hun klasgenoten. Deze moeilijkheid ontstaat door het moeten wachten op tolken om het gesprek te vertalen, wat een barrière vormt voor directe deelname en betrokkenheid in discussies. Bovendien ziet ze MADS als een kans voor studenten om een gemakkelijkere weg naar een doctoraatsstudie te hebben.

Een van de doelen van MADS is inderdaad om de pool van dove onderzoekers te vergroten. 

Dit doel sluit direct aan bij de observatie van EDSU dat dove studenten nog steeds aanzienlijke barrières ondervinden bij het volgen van een doctoraatstudies. Lore Bajerski benadrukt het succes van Gallaudet University in de Verenigde Staten, een toegewijde instelling voor de dovengemeenschap, waar alle lessen worden gegeven in gebarentaal. Dit voorbeeld onderstreept het cruciale verband tussen academische prestaties voor dove studenten en de toegankelijkheid van hun opleiding.

In lijn met deze observatie benadrukt Maartje de Meulder dat een essentiële voorwaarde voor de toekomstige MADS-master is dat het rechtstreeks in gebarentaal wordt gegeven door de docenten, zonder tussenkomst van tolken. Deze aanpak zou voldoen aan een groeiende vraag naar cursussen in Deaf Studies die direct in de natuurlijke taal van de studenten worden gegeven. 

Ten tijde van het interview waren de specifieke details van het programma en de voorwaarden voor de uitvoering ervan nog in ontwikkeling.

Empowerment van de dovengemeenschap: MADS als een weg naar inclusieve academische wereld

In de context van de alomtegenwoordige drang naar inclusie, is het essentieel om de genuanceerde implicaties voor de dovencultuur te begrijpen. Terwijl inclusie traditioneel impliceert dat degenen die als ‘anders’ worden beschouwd, in de ‘normale’ mainstream worden geïntegreerd, vertaalt dit zich voor de dovengemeenschap vaak in het omgaan met isolatie in een overwegend horende wereld, wat de ontwikkeling van een positieve dove identiteit belemmert. Deze isolatie benadrukt de collectieve strijd waarmee dove individuen worden geconfronteerd om te gedijen in een samenleving die voornamelijk op gesproken taal draait.

Midden in deze uitdagingen bieden initiatieven zoals MADS echter een mogelijke weg vooruit. Door een omgeving te cultiveren waarin dovencultuur wordt gerespecteerd, zou MADS kunnen dienen als een platform voor dove individuen om hun identiteit te heroveren en zinvolle, empowerende verbindingen binnen hun gemeenschap te leggen. In deze context overstijgt MADS zijn rol als enkel een educatief initiatief; het belichaamt een collectieve inspanning om assimilatiedruk te weerstaan en de unieke waarde van de dovencultuur in een diverse samenleving te bevestigen.

Door initiatieven zoals MADS voor zowel dove werknemers als studenten, zouden dergelijke initiatieven een weg kunnen bieden naar een meer toegankelijke academische omgeving die de ware diversiteit van onze samenleving weerspiegelt. Het gaat niet alleen om educatieve empowerment; het gaat om het hervormen van de academische wereld zodat deze authentiek de diverse behoeften van alle leerlingen vertegenwoordigt en tegemoetkomt, inclusief die van de dovengemeenschap.