Audisme, een onzichtbare discriminatie

Een gezamenlijke productie van Deaf Journalism Europe door Martina Cosentino (il Labiolettore), Jozef Vahovský (DeafStudio), en Kenny Åkesson (Teckenbro).

De samenleving bestaat voor mensen uit verschillende obstakels en uitdagingen. Voor doven is audisme misschien wel de grootste uitdaging. Audisme is een vorm van discriminatie op basis van gehoorverlies. Het kan duidelijk zijn, zoals het uitsluiten van werkvergaderingen door een gebrek aan tolken, of heel subtiel, zoals de stilte tijdens een gesprek die een dove niet kan volgen. Deaf Journalism Europe spreekt met de dove onderzoeker Mirko Santoro over het onderwerp audisme, waar hij een onderzoek naar heeft gedaan.

Dove mensen ervaren audisme op verschillende manieren en niveaus. Mirko legt uit dat audisme lijkt op een piramide. Aan de top is audisme duidelijk zichtbaar en openlijk. Onderaan is het subtieler en moeilijker te herkennen. Mirko legt ook uit dat audisme niet alleen gebeurt als een horende persoon een dove discrimineert. Audisme kan ook binnen de dovengemeenschap voorkomen, bijvoorbeeld wanneer een dove een andere dove minder waardeert op basis van diens gehoor.

Mirko geeft meer voorbeelden van audisme die veel doven in hun dagelijks leven tegenkomen. Eén voorbeeld is uitsluiting van vergaderingen op het werk omdat er geen tolk gebarentaal aanwezig is. Er wordt dan gedacht dat het voldoende is voor de dove werknemer om de notulen achteraf te lezen. Een ander voorbeeld is wanneer bedrijven alleen één-op-één telefoongesprekken toestaan en geen telefoongesprekken via een tolkendienst. Veel doven hebben meegemaakt dat bedrijven het gesprek om deze reden beëindigen.

Wat kan er gedaan worden tegen audisme? Mirko legt uit dat bij het bestrijden van audisme er een gezamenlijke inspanning nodig is, waarbij woede niet de drijvende kracht moet zijn. Woede moet omgezet worden in kennis. Wanneer de dovengemeenschap zelf een goed begrip heeft van audisme en de impact ervan op doven, wordt het gemakkelijker om audisme te bestrijden. Dit kan gedaan worden door bewijsmateriaal te verzamelen, elkaar te ondersteunen en gerechtigheid te eisen.

Mirko zegt dat audisme niet van de ene op de andere dag kan verdwijnen; het kan generaties duren. Maar het moet ergens beginnen, en nu moeten we de eerste stappen zetten naar deze verandering.